Melankolik Depresyon Nedir?

 

Depresyon, hemen hemen herkesin hayatta en az birkaç kere maruz kaldığı bir rahatsızlık olarak kendini gösterir. Çoğu insanın kendisini üzgün, uyuşuk hissettiği ve hiçbir etkinlikle (keyifli de olsa) ilgilenmek istemediği dönemler olmuştur. Depresyon hayatın getirdiği stres yaratan birçok duruma gösterilen normal bir tepki olarak karşımıza çıkar.

Depresyon, belirtilerine ve şiddetine göre farklı türlerde görülebilir. Majör depresyon, melankolik depresyon, psikotik depresyon, doğum sonrası depresyon, mevsimsel depresyon sık karşılaşılan depresyon türleri arasında yer alır. Ruh sağlığı uzmanları kişinin geçirmekte olduğu depresyon türünü anlamak için hastada birtakım semptomlar ya da özellikler ararlar.

 

Çoğu kez depresyon olarak sonuçlanan durumlar arasında iş ya da okul hayatındaki başarısızlıklar, yakın birisinin kaybı, yaşlılık ya da hastalığın kişinin kaynaklarını tükettiğinin anlaşılması gibi hususlar gelir. Depresyon, yaşanan olayın orantılı olmadığı ve insanın iyileşmeye başlayacağı eşiği aşarak sürmesi halinde tehlikeli olur ve anormal kabul edilir. Bu şekilde insanın hayata dair tüm faaliyetlere olan ilgisini kaybetmesine yol açabilir.  Depresyonun kendisini ağır bir şekilde hissettirdiği türlerinden birisi de melankolik depresyon olarak karşımıza çıkar. İsterseniz bu konuya derinlemesine girmeden önce melankolik ne demek sorusunun yanıtını vermeye çalışalım.   

 

Çok eski bir terim olan melankoli sözcüğü çok üzgün ve umutsuz olmayı ifade eder. Aynı zamanda iç “sıkıntısı”, “kara”, “kasvet” manalarını da taşıyan melankolik ifadesi, dilimizde ise genellikle ruh hali umutsuz olan kişiler için kullanılır. Bununla birlikte melankolik terimi müzik, sinema ve edebiyata dair eserlerde de sıklıkla karşımıza çıkar. Bu eserlerde genellikle bir kimseye umutsuz bir şekilde âşık olan kişiyi ifade eder. Şimdi gelin bireyin hemen hemen hayata dair tüm faaliyetlere olan ilgisini kaybetmesine yol açan ve ağır bir depresyon çeşidi olan melankolik depresyon kavramını daha ayrıntılı bir şekilde inceleyelim.

 

 

Melankolik Depresyon Belirtileri Nelerdir?

 

Melankolik depresyon semptomları depresyonun genel belirtilerine benzer ancak genellikle daha şiddetli ve çok daha ağır bir şeklide seyreder. Genel olarak depresyonun dört belirti grubu vardır. Bu belirtiler duygusal belirtilerin yanı sıra bilişsel, fiziksel ve güdüsel belirtiler olarak kendini gösterir. Bir hastaya depresyon tanısı koymak için bunların hepsinin görülmesi gerekmez. Bununla birlikte kişinin geçirmekte olduğu depresyonun şiddeti bu belirtilerden kaç tanesini gösterdiği ile doğru orantılıdır. Depresyon belirtilerinin sayısı arttıkça, hastanın ne kadar ağır bir depresyona maruz kaldığından o derece emin olunur. Üzüntü ve keder melankolik depresyonda en çok göze çarpan belirtidir. Bununla birlikte melankolik kişilik sürekli olarak mutsuzdur, kendisine zarar verme düşüncesi olabilir, çok sık ağlar ve kendisini çoğu zaman aciz hisseder. Melankolik depresyon için aynı ölçüde yaygın olan diğer bir özellik de neşe, doygunluk, coşku ve hayattan zevk alma duygusunun yitirilmesidir. Melankolik kişilik doyum sağlamak için yapılan etkinlikleri boş ve anlamsız görür. 

 

Melankolik kişilik bilişsel olarak; düşük bir öz değer eğilimi gösterir, bir şeye dikkatini verme ve bir şeyleri hatırlamakta sorun yaşar, yetersizlik duygusuna kapılır ve yaşadığı olumsuzluklar nedeni ile sürekli kendisini suçlar. Melankolik depresyonun fiziksel belirtileri ise beslenme düzeninin bozulması, uyuyamama ya da çok uyuma, bitkinlik ve enerji seviyesinin sürekli aşağıda olması olarak kendisini gösterir. Bu depresyon türünde güdülenme de oldukça düşüktür. Depresyondaki birey hayata karşı aktif değildir ve yeni etkinliklere girişmekte zorluk çeker. Bu belirtilerden ve tanımlamalardan çıkarabileceğimiz gibi melankolik depresyon insanın gücünü azaltan, tedavi edilmediği takdirde kişiyi intihara sürükleme potansiyeli olan ağır bir depresyon türüdür. 

 

Melankolik Depresyon Tanısı Konur?

 

Yapılan birçok araştırma göstermiştir ki ne yazık ki melankolik depresyon gibi ağır depresyon türleri tedavi edilmediği takdirde kalıcı olabilmekte ve ömür boyu sürebilmektedir. Bununla birlikte birçok depresyon türünün ilaçlar ve uygun psikoterapi yöntemleri ile başarılı bir şekilde tedavi edilebildiği de bir gerçektir. Tabi başarılı bir tedavi için öncelikle bir ruh sağlığı uzmanı tarafından hastaya doğru teşhisin koyulması şarttır. Ruh sağlığı uzmanı teşhis koymaya çalışırken hastalığın seyri ve şiddetini değerlendirir, hastanın fiziksel sağlığını değerlendirmek, rahatsızlığın altında yatan tıbbi durumla ilgili belirli kontroller yapmak için bazı laboratuvar testleri isteyebilir.

 

Bir hastaya melankolik depresyon teşhisi konulabilmesi için hastanın aşağıda yer alan majör depresyon semptomları göstermesi gerekir. Bu semptomlar;

 

·        Üzüntü, keder hislerinin kalıcı olarak kendini göstermesi

·        İlgi ve zevk kaybı

·        Düşük enerji veya bitkinlik

·        Sinirlilik hali

·        Yeme içmeye karşı isteksizlik

·        Uyku bozuklukları

·        Konsantrasyon güçlüğü

·        İntihar düşüncesi

 

Melankolik Depresyon Tedavisi Nasıl Yapılır?

 

Melankolik depresyon uzun soluklu bir tedavi süreci gerektirebilir. Ancak tedavisi olmayan bir hastalık değildir.  Biyolojik bir temeli olduğuna inanıldığı için ilaç tedavisi genellikle tedavi planının bir parçasıdır. Melankolik depresyonun tedavi sürecinde uygulanan bir diğer tedavi yöntemi de psikoterapidir. Sertifikalı bir ruh sağlığı uzmanının uygulayacağı psikoterapi programı, ilaç tedavisi ile birlikte etkili sonuçlar vermektedir. Uygulanacak ilaç tedavisi ve psikoterapi yöntemi hastalığın seyrine ve hastaya göre ruh sağlığı uzmanı tarafından belirlenir.  

 

Melankolik belirtileri olan ve bu belirtiler günlük hayatını olumsuz etkilemeye başlayan kişiler öncelikle bir uzmana danışmalı, danışılan psikiyatristin belirlediği tedavi programını mutlaka takip etmelidir. Bununla birlikte kişinin bu melankolik durum ile başa çıkabilmesi için uygulanan tedavinin yanında hayat tarzında yapacağı bazı değişiklikler ruh halinin olumlu yönde değişmesi için büyük katkı sağlayacaktır. Kişinin melankolik ruh halinden çıkmasına yardımcı olabilecek hayat stili değişiklikleri şu şekilde sıralanabilir:  

 

·        Düzenli olarak spor yapmak

·        Yakın arkadaşlarla bol bol vakit geçirmek

·        Sağlıklı beslenmek, özellikle hazır ve paketli gıdalardan kaçınmak

·        Meditasyon yapmak

·        Tutarlı bir uyku programını takip etmek

 

Tabi ki melankolik depresyon gibi ağır bir rahatsızlık geçiren bir bireyin yukarıda sıralandığı gibi bir yaşam tarzını benimsemesi ve takip etmesi kolay olmayacaktır. Ancak terapi programı ve ilaçlar etkisini göstermeye başladığında bu değişiklikleri günlük hayatın bir parçası haline getirmek çok daha kolay olabilir.

 

Melankolik depresyonun iş, okul, sosyal yaşam ve aile hayatı üzerinde ciddi anlamda olumsuz etkileri olabilir. Ancak iyi haber şu ki bu konuda yardımcı olabilecek etkili tedavi yöntemleri de var. Melankolik depresyon belirtileriniz varsa, hayatınızı düzene sokacak ve olumlu ruh halinizi yeniden kazanmanıza yardımcı olabilecek tedavi seçenekleri için mutlaka bir ruh sağlığı uzmanına danışın.