Psikolojik Testler
Zaman zaman psikiyatrik sorunların tanımlanması yada objektif değerlendirilmesinde psikolojik testlere ihtiyaç duymaktayız. Bu testler Zeka, kişilik, psikiyatrik değerlendirme ve gelişim testleri gibi farklı türlere sahiptir.
Aşağıda merkezimizde uygulanmakta olan testler yer almaktadır:
Zeka Testleri
WISCH-R Çocuklar İçin Zeka Testi
6-16 yas grubu çocuklar için, Türkiye standartlarına uyarlaması yapılmış en sık kullanılan zeka ölçüm araçlarından biridir. WISC-R Zeka ölçeği belirli koşullar altında çocuğun performansını değerlendirmek için hazırlanmıştır. Sözel ve performans olarak iki ana bölümden ve alt testlerden oluşur ve yaklaşık 1,5 saatte tamamlanır. WISC-R Zeka ölçeği uygulaması, bu testin eğitimini almış ve belli sayıda uygulama gerçekleştirmiş uzman psikologlar tarafından yapılmalı, test sonunda çocuğun gelişmesi gerekli görülen noktalarda aileye öneriler sunulmalıdır.
Stanford-Binet Zeka Testi
Stanford-Binet Zeka Ölçeği 2 yaşından, ileri yetişkinlik yaşına değin uzanan yaş düzeylerini temsil eden soru maddelerinden oluşmaktadır. 2 ve 5 yaşları arasında yaş düzeyleri 6 aylık dilimlere ayrılmıştır (2 – 2, 6 yaş, 3 – 3, 6 yaş gibi). Orta ve ileri yetişkinlik yaşları dışındakiler için toplam 7 soru maddesi orta ve ileri yaş düzeylerindekiler için ise toplam 9 soru maddesi vardır. Her yaş grubunda yer alan soru maddeleri o yaş grubundaki çocukların yaklaşık yarısının yapabileceği zorluk düzeyindedir. Dolayısıyla sorular bir önceki yaş grubundaki çocukların büyük bir bölümüne zor gelirken, bir sonraki yaş grubundaki çocuklara kolay gelmektedir. Ölçekte yer alan soru maddeleriyle temelde bireyin hatırlama, algılama, bilgi, sözlü yetenek ve mantıklı düşünebilme özellikleri ölçülmeye çalışılmaktadır (MacMillan 1982). Başlangıçta el becerileri ve resimli araçların kullanımını içeren somut soru maddeleri düzey ilerledikçe yerini giderek sözel ağırlıklı ve soyut nitelikteki soru maddelerine bırakmaktadır.
WAIS Wechsler Yetişkinler İçin Zeka Testi
16 yaş ve üzeri kişilerde zihinsel yetenekleri ölçen WAIS testi, sözel ve performans olmak üzere iki ana bölümden oluşur. Sözel bölüm; sözel muhakeme, sözel ifadelendirme, sözcük dağarcığı, işitsel dikkat, uzun süreli bellek gibi becerileri ölçen alt testlerden oluşmaktadır. Performans alt bölümü ise; görsel dikkat, görsel-algısal organizasyon, üç boyutlu algılama, psiko-motor beceriler, işler bellek gibi daha çok performansa dayalı testlerden oluşmaktadır. WAIS-III te bu iki ana bölüm kendi içerisinde de alt bölümlere ayrılmakta, bu şekilde bireyin sözel ve performans yeteneklerini daha detaylı değerlendirmek mümkün olmaktadır. WAIS-III sözel ve performans bölümlerinin altında toplanan 4 endeks skor ve 14 alt boyuttan oluşmaktadır.
Türkiye normları henüz olmayan WAIS-III, Amerikan normları ile değerlendirilmekle birlikte, deneyimli klinisyenler tarafından bireyin zihinsel becerileri ile ilgili detaylı bir bilgi vermekte ve klinik amaçlarla sıklıkla kullanılmaktadır. WAIS-III bireyin güçlü ve geliştirilmesi gereken zihinsel yetenekleri ile ilgili detaylı bir yol haritası sunmakta ve ölçme amacının yanı sıra terapi planının yapılmasında da oldukça önemli bir değerlendirme aracı olarak görülmektedir. Uygulama, puanlama ve yorumlamada özel eğitim ve deneyim gerektiren WAIS-III Ölçeği’nin uygulanması, kişiden kişiye değişmekle birlikte yaklaşık 1,5-2 saat sürmektedir.
Kişilik Testleri
MMPI (Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri)
16 yaş ve üstü bireylere uygulanır. Testin özelliği kişinin kendini değerlendirmesidir. Ancak ön yargılı bir değerlendirmeden uzaklaşmak amacıyla testin içine L(yalan), F(Geçerlilik) ve K(Test yanıtlamadaki savunucu tutum) skalası konmuştur. Ayrıca testin 10 klinik alt testi vardır. Bunlar;
• Hipokondri (Hs)
• Depresyon (D)
• Histeri (Hy)
• Psikopatik Sapma (Pd)
• Maskulinite-Feminite (Mf)
• Paranoya (Pa)
• Psikasteni (Pt)
• Şizofreni (Sc)
• Hipomani (Ma)
• Sosyal İçe Dönüklük (Si)
Envanterin uygulanması için değil, ancak açılması ve puanların yorumlanması için deneyimli ve test konusunda eğitim görmüş tecrübeli bir psikologun testi açması gerekmektedir.
Rorschach Testi
Bu test, testi uygulayan kişiye sadece bireyin karakteri ve kabiliyetleri hakkında bilgi vermez, aynı zamanda effektif (duygusal) bozukluklarını ve bu bozuklukların türünü de gösterir. Genç ve yetişkinlere bireysel olarak uygulanır. Rorschach testi, bu işte yetiştirilmiş tecrübeli bir psikolog tarafından verilmelidir. Bu testte psikodiagnostik 10 plan kullanılır. Bunlar kartlar üzerine basılmış mürekkep lekelerinden oluşmuştur. Cevaplarda 3 şey aranır:
• İdrak şekli
• Yorumların kalitesi
• Yorumların içeriği
DİĞER TESTLER
Özgül Öğrenme Güçlüğü Test Bataryası
Çocuklara uygulanan WISC-R zeka testi uygulaması sonrasında;çizimleri, ince motor becerileri, yazılı anlatım becerisi, okuma hızı, okuma hataları ve okuduğunu anlama- anlatabilme becerisi, sıralama becerileri, zaman ve yer kavramları, sağ-sol tayini, yönelimi, el-göz domanansını belirlemeye yönelik olarak yapılan bir testtir.
Aileden, çocuğun öğrenme becerilerine yönelik geri bildirimler ve öğretmenlerinin görüşleri ile birlikte yapılan bütüncül bir değerlendirmedir. Yapılan değerlendirme sonrasında çocuğun her hangi bir öğrenme güçlüğünün (okuma güçlüğü –disleksi-, yazılı anlatım güçlüğü –disgrafi- ya da aritmetik güçlüğü –diskalkuli-) olup olmamasını belirlemede yardımcı bir araçtır.
Denver Gelişimsel Tarama Testi
Testin Tanıtımı: Çocuklardaki gelişimsel gecikmeyi ve bozukluğu fark etme amacıyla kullanılır. Test 105 maddeden oluşmaktadır. Süreli bir test değildir.
Testin Türü: Gelişim ölçeği ve tarama testidir.
Uygulanacak Yaş Grubu: 0-6 yaş grubu arasındaki çocuklara uygulanmaktadır.
Uygulanacak Kişi Sayısı: Bireysel uygulanan bir testtir.
Uygulama Şekli: Bu test, uygulayıcının çocuğun neler yapabildiğini gözlemesi ve bazı maddelerde de ana babanın çocuğuna ilişkin gözlemlerini anlatmaları yoluyla uygulanır.
Uygulayıcının Niteliği ve Eğitimi: Ölçme aracını uygulayanlar, psikolojik danışma ve rehberlik, eğitimde psikolojik hizmetler ve psikoloji lisans mezunu olmanın yanında bu ölçme aracıyla ilgili resmi ve özel kuruluşlar ile meslek örgütleri tarafından verilen eğitim yaşantısına katılarak sertifikaya sahip olmaları gerekmektedir.
SCL-90
90 sorudan oluşan belirti tarama testinde, 9 alanda ve sonrasında toplamda, bireylerde ortaya çıkabilecek patolojik bulgular değerlendirilmektedir. Değerlendirilen boyutlar; somatizasyon, obsesif kompulsif bulgular, kişiler arası duyarlılık, depresyon, anksiyete, öfke ve düşmanlık, fobik anksiyete, paranoid düşünceler ve psikotizm yer almaktadır. Bunların dışında ek skalalar ve genel değerlendirme boyutları da ele alınmaktadır. Ortalamada 1’e kadar olan bulgular normal, 1 ile 2 arası hafif, 2 ile 3 arası orta ve 3 üstü değerler de ağır olarak değerlendirilir.
Yukarıda sayılan testlerin yanında aşağıda belirtilen testler de Ankara Psikiyatri Merkezimizde uygulanmaktadır:
• Beck Depresyon Envanteri
• Beck Anksiyete Envanteri
• Hamilton Depresyon Ölçeği
• Hamilton Anksiyete Ölçeği
• Mini Mental Test
• Burdon Dikkat Testi