Özgül Fobi Nedir?

 

Belirli bir nesne veya durumun varlığı ya da böyle bir nesne veya durumla karşılaşma düşüncesi ile başlayan, sürekli korkular duyma ile karakterize olan bir kaygı bozukluğu türüdür.

 

Fobiye neden olan nesne veya durumla karşılaşmak veya karşılaşma beklentisi içinde olmak, birden başlayan kaygı tepkilerine neden olur. Bu tepkiler kimi zaman panik atak biçimini de alabilir. Kişi korkusunun yersiz olduğunun farkında olsa da ortaya çıkan duygusal ve bedensel belirtileri kontrol altına alamaz. Böylece fobik uyarandan kaçınmaya, maruz kaldığında ise yaşadığı sıkıntıya katlanmaya çalışır. Kaçınma stratejisi kişinin mesleki, ailevi, akademik ve sosyal yaşantısında ilişkilerini ve işlevselliğini bozucu etkiler yaratır.

 

Özgül fobilerde fobik uyaran çok çeşitli nesneleri veya durumları içerebilir. Fobi tipleri genellikle hayvanlara ilişkin (böcek fobisi gibi), çevredeki doğal uyaranlara ilişkin (yükseklik fobisi gibi), tıbbi işlemlere ilişkin (enjeksiyon fobisi gibi), bulunulan mekana ilişkin (kapalı alan fobisi gibi) olmak üzere dört ana başlık altında toplanabilir.

 

Özgül fobilerin tedavisinde genellikle kişi kaygının yarattığı gerilimle daha kolay başa çıkması için eğitilir. Daha sonra sistematik duyarsızlaştırma gibi, kişiyi fobik uyarana aşamalı olarak maruz bırakmayı sağlayan yöntemler kullanılır. Bazı durumlarda psikiyatri uzmanları tarafından verilecek uygun ilaçlarla tedavinin desteklenmesi gerekse de, pek çok vakada yalnızca psikoterapi etkili sonuç vermektedir.