Made Bağımlılığı Nedir?
Madde bağımlılığı, alkol, sigara, uyuşturucu gibi maddelerin vücuda alınması neticesinde bağımlılık yaratması ve kişilerin psikolojik, ruhsal ve bedenen zarar görmelerine rağmen bu maddeleri kullanmaya devam etmeleri durumudur. Madde bağımlılığının dozu ve şiddeti genellikle gün geçtikçe artar. Madde bağımlısı olan bireylerde sık sık fiziksel ve ruhsal ile birlikte psikolojik bozukluklar sorunlar görülebilir. Bağımlılığın şiddetine bağlı olarak kişiler günlük hayatlarından koparak çevreleri ile ilişkilerini sürdüremez hale gelebilirler.
Her madde kullanımını, madde bağımlılığı şeklinde tanımlamak doğru değildir fakat kişilerin kullandığı madde miktarı her geçen gün artıyor ve yokluğunda dayanması zor fizilksel sorunlar ortaya çııyor ise bu durumda madde bağımlılığından bahsetmek yerinde olacaktır. Bireyin madde bulamaması durumunda girdiği çöküntü haline yoksunluk denir. Yoksunluk, diğer bir ifade ile madde alamayan vücudun, krize girmesi, saldırganlaşması veya fiziksel ve ruhsal belirtiler göstermesidir. Önü alınamaz ise madde bağımlılığının sonu ölüm ile neticelenebilir. Bu nedenle madde bağımlısı kişilerin tedavi kapsamında uzman kişilerden destek almaları çok önemlidir. Bu konuda gerekli yardım ve desteği almak için lütfen bizimle irtibata geçiniz.
Madde Bağımlılığı Nasıl Anlaşılır?
Madde bağımlılığın kişilerde ve özelliklede çocuklarda bir anda ortaya çıkmayacağı söylenebilir. Madde bağımlılığı genellikle belli bir süreçe yayılarak ortaya çıkar. Dolayısı ile henüz bağımlılık belirtileri oluşmadan bireyleri takip etmek ve gerekli tedbirleri almak önemlidir. Unutmayınız ki madde bağımlılığında erken tedavi hayat kurtarır. Peki, madde bağımlılığı nasıl anlaşılır? Öncelikle çocuklarda madde bağımlılığına giden yol arkadaşlık çevresinden geçer. Dolayısı ile çocuğunuzu bu tür kötü alışkanlıklardan korumak istiyor iseniz onun yakın çevresini, arkadaşlarını çok iyi tanımanız ve gerekirse takip etmeniz gerekir. Hatta çocuklarınızın madde kullandığı konusunda ciddi şüphelerininiz var ise eşyalarını aramaktan veya odasını kontrol etmekten çekinmeyiniz. Madde bağımlılığı hem öncesinde hemde sonrasında bazı belirtileri beraberinde getirir. Eğer şüpheleniyor iseniz çocuğunuzda veya diğer bireylerde aşağıda sıralanan belirtileri kontrol ediniz. Madde bağımlılığı belirtileri maddenin cinsi, kişinin kullanım oranı ve kişinin yapısına bağlı olarak değişebilir. Fakat en yaygın görülen bazı belirtiler aşağıdaki gibidir.
1. Önceden olmayan sürekli huzursuzluk ve gerginlik hali.
2. Olumsuz tavır ve davranışlarda artma.
3. Kendini kontrol etmekte zorlanma.
4. Aile ve arkadaş ilişkilerinde zayıflama ve kopma.
5. Fiziksel ve ruhsal sıkıntılar yaşama.
6. Çevreden uzaklaşma, yalnız kalma isteğinde artma.
7. Parasal harcamalarda artış.
8. Tanımadığınız yeni arkadaşlar edinme.
9. Duygusal durumlarda öfke,sinir,mutluluk gibi ani değişimler.
10. Ders durumunda veya iş yaşantısında başarısızlıklar.
11. Kişisel bakım ve kılık kıyafet konusunda özensiz tavırlar gösterme.
12. Uyku bozukluğu ve içine kapanma.
Madde Bağımlılığı Tedavisi için Nereye Başvurulur?
Madde bağımlılığı, kişilerin hayat düzenlerini olumsuz yönde etkileyen, onları hem ailesinden hem de sevdiklerinden uzaklaştıran kötü alışkanlıkların en başında gelen bir hastalıktır. Özellikle çocuklarda madde bağımlılığının önlenmesi için ailelerin üstlendiği rol oldukça önemlidir. Peki, madde bağımlısı kişiler nereden yardım alabilirler? Ülkemizde bu anlamda destek alınabilecek bir çok özel ve devlet kurumu vardır. Madde bağımlılığı çeşitlerine bağlı olarak tedavi yeri ve yöntemide değişir. Madde bağımlısı kişiler öncelikle psikiyatri uzmanlarından destek almaları gerekir. Bu kapsamda hem özel hastanelerde hem de devlet bünyesinde kurulan Alkol ve Uyuşturucu Madde Bağımlıları Tedavi ve Araştırma Merkezleri (AMATEM)’den destek alınabilir.
Madde Bağımlılığı Tedavisi En İyi Hangi Dönemde Yapılır?
Madde bağımlılığı tedavisi birçok hastalık tedavisine oranla uzun sürer. Bazı madde bağımlılığı vaka örneğinde bu sürecin yıllar boyu hatta ömür boyu sürdüğü görülmüştür. Madde bağımlılığı, doğru psikiyatrik tedavi yöntemleri ile çözümlenmelidir. Bu hastalığın yeniden nüksetme olasılığı oldukça fazladır. Tedavilerin başarı oranı yapılan çalışmalarda yüzde 40 civarlarında olduğu tespit edilmiştir. Dolayısı ile tedavide iyi sonuçların alınabilmesi için, bağımlılıkla beraber bağımlılığa neden olan sebeplerinde ortadan kaldırılması gerekir. Keyfi ve ufak doz alımı ile başlayan madde bağımlılığı süreçleri, müdahale edilmediği takdirde daha fazla doz alımı ve yoksunluk krizi ile sonuçlanır. Özellikle hastanın yoksunluk krizini şiddetli hissetmeden önce tedavi altına alınması oldukça önemlidir. Özellikle aileler bu konuda dikkatli olmalı ve madde bağımlılığı belirtilerini gördükleri anda gerekli tedbirleri alamalıdırlar.
Madde Bağımlılığı Nasıl Önlenir?
Üniversite ve lise ortamları başta olmak üzere günümüzde her türlü keyif veren maddelere erişim oldukça kolaydır. Maddelere erişimin kolaylığı yanında okuma yaşında bulunan çocukların kişiliğinin tam oturmaması, başkalarına aşırı özenme veya farklı ortamlara girme merak ve isteği onları bu batağa çeken diğer madde bağımlılığı nedenlerindendir. Madde bağımlısı olan bireylerin tam olarak tedavi edilmesi söz konusu değildir. Bu bireyler, tedavi edilse bile hayatlarının her anında maddeyi tekrardan kullanmak riskiyle karşı karşıyadır. Dolayısı ile madde bağımlılığında en iyi tedavinin çocukları madde kullanmaktan korumak olduğunu belirtelim. Peki, çocuklar madde bağımlılığından nasıl korunur? Bu hastalığın önlenmesinde ebeveynlerin dikkat etmesi gereken bazı önemli hususlar aşağıda olduğu gibidir.
1. Aile içerisinde çocuklarla iletişim halinde olunmalı ve onlarla güçlü bağlar geliştirilmelidir.
2. Özellikle ergenlik döneminde bulunan çocukların başkaları ile kıyaslanması onları olumsuz etkilemekte ve özgüvenlerini azaltmakta ve değersiz hissetmelerine neden olmaktadır.
3. Çocuklarla, yoğun çalışma temposu içerisinde bile olabildiğince ilgilenilmeli ve onlara gerekli zaman ayrılmalıdır.
4. Aile içerisinde çocukların aileden uzaklaşmasıne neden olacak otoriter, aşağılayıcı tavır içerisine girilmemelidir.
5. Çocukların kimler ile arkadaş oldukları sürekli takip edilmeli ve yakın çevresi ile tanışılmalıdır.
6. Çocukların okudukları, dinledikleri, izledikleri materyaller özellikle sosyal medya hesapları yakın takip altında tutulmalıdır.
7. Başarısız olan çocuklar rencide edilmemeli ve aileden uzaklaşmalarına müsaade edilmemelidir.
8. Özellikle aileler, madde bağımlılığı nedir? madde bağımlılığı belirtileri nelerdir? gibi konularda bilinçli olunmalı ve bu kapsamda çocuklarını sürekli gözetim altında tutmalıdır.
Madde Bağımlılığı Nasıl Tedavi Edilir?
Öncelikle madde bağımlılığında hastanın tamamen eskiye dönmesi ve kullandığı maddeden tamamı ile kurtulması malesefki söz konusu değildir. Bu yüzden madde bağımlılığında tedaviden ziyade iyileşme veya düzelmeden bahsetmek daha doğru olacaktır. Burada iyileşme ile kast edilen bireyin artık düzenli bir hayata geçmesi, kullandığı maddeye karşı kontrolü elde bulunduracak iradeye sahip olmasıdır. Ayrıca maddenin yokluğunda ortaya çıkan fiziksel sorunların azaltılamsı da iyileşme kapsmında değerlendirilebilir. Peki madde bağımlılığının tedavisi nasıldır ? Madde bağımlılığı tedavisinde, madde bağımlılığı çip tedavisi dahil bir çok yöntem kullanılır.
Tedavi genel olarak üç aşamadan meydana gelir. Birinci aşamada hasta toplumdan izole edilir ve hasta, tedavisi yapılmak üzere kliniğe yatırılır. İkinci safha, maddenin vücuttan temizlenmesi aşamasıdır. Detoksifikasyon döneminde hastaın bağlımlı olduğu madde tamamen kesilir bunun yerine yoksunluk sendromunun hafif geçmesini sağlayacak daha düşük dozda bağımlılık yapan ilaçler verilir. Üçüncü safha ise rehabilitasyon dönemidir. Bu dönem en uzun süren safhadır. Bazı hastalarda yıllarca sürebilir. Bu dönemde hastayı madde kullanımına iten prsikolojik ve sosyal sorunlar ortaya çıkarılmaya ve bu sorunlarla baş edilmeye çalışılır.
Madde bağımlılığı tedavisinde en kritik süreçler birincisi bağımlılığın tekrardan nüksetmesini engellemek ikinci ise yoksunluk krizinin önüne geçmektir. Bir çok hasta madde bağımlılığına keyfi amaçlarla başlamış olmasına rağmen alınan doza bağlı olarak yoksunluk krizine girmekte ve madde alımının önüne geçememektedir. Dolayısı ile yoksunluk krizinin kontrol altına alınabilmesi madde bağımlılığın ortadan kaldırılabilmesi adına oldukça kritik bir aşamadır.