Manipülasyon başkalarının duygu, düşünce ve davranışlarını çeşitli yöntemlerle ona hissettirmeden değiştirmeye çalışmaktır. Manipülasyon yapan kişi kendi çıkarları ve istekleri doğrultusunda karşısındakini etkilemeye çalışır. Bencillik ve bireysellik duyguları ile yola çıkan, kendini haklı çıkarmaya çalışan kişinin olumsuz davranışları iki tarafı da etkiler. Ciddi sonuçlar doğurabilecek bu durumlarda farkındalık sahibi olmak ve destek almak önemlidir.
Manipülatif kişiler farklı kişi ya da grubu hedef alarak kendi çıkarları doğrultusunda yönlendirir. Etik olmayan yöntemlerle kişininin ya da grubun değişimini amaçlar. Algı yönetimi ve manipülasyon bir arada olduğu bu durum psikolojik bir süreç olduğu kadar aynı zamanda hak ihlalidir.
Manipülasyon Nasıl Yapılır?
Manipülasyon yapan kişi insanların zihinlerini etkilemek, düşünce ve davranışlarını yönlendirmek için çeşitli yöntemler kullanır. Bu yöntemler sırasında bazen ikna etmeye çalışırken bazen de duygu sömürüsü yapmak gibi davranışlar sergiler. Ayrıca kullandığı yöntemler arasında; mahrum bırakma, aşağılama veya duygusal şiddet uygulama gibi şiddetli temelli davranışlar içeren manipülasyon örnekleri olabilir. Manipülatif kişi sık sık karşısındaki kişinin kendini suçlu hissetmesine neden olacak manipülasyon cümleleri de kullanır.
Psikolojik manipülasyon yapan kişi benmerkezci düşünce içinde narsist tavırlar sergiler ve aşağıdaki yöntemleri kullanarak karşısındaki kişiyi manipüle eder.
Manipülasyon Teknikleri Nelerdir?
Manipülasyon yapan kişiler genellikle kendini güçlü hissetme ve karşısındakilere hükmetme duyguları ile harekete geçerler. Bilinçli ya da bilinçsiz olarak manipülasyon yaparken bazı tekrarlayan davranışları kullanırlar. Bu davranışlar manipülasyon teknikleri olarak adlandırılır. Bazı manipülasyon teknikleri şunlardır:
Pozitif Sağlamlaştırma:
Övgü, özür dileme, gülümseme ve olumlu yüz ifadeleri, hediye ve para verme gibi yöntemler ile istenen davranışı güçlendirme ve sıklığını artırma amaçlanır.
Negatif Sağlamlaştırma:
Bağırma, azarlama, ağlama, duygusal şantaj, suçluluk hissettirme gibi davranışlarla kişinin duygu ve düşüncelerine yön vermeye yöneliktir.
Ego Okşama:
Kişiyi yücelterek egosunu üst düzeye çıkarmak ve sonra hayır diyemeyecek seviyede manipüle etmek yolu ile kullanılan tekniktir.
İkna Etme:
Mantık ve muhakeme yollarını kullanarak karşısındaki kişinin düşüncelerine yön verme tekniğidir.
Duygu Sömürüsü:
Kişiyi suçlu hissettirme ve kendisinden şüphe duymasına neden olmaya yönelik bu teknikte manipülatif kişi kendini kurban gibi hissettirir.
Yalan Söyleme:
Gerçekleri çarpıtmak için kullanılan bu yöntem manipülatif kişilerin sıkça başvurduğu tekniktir.
Mahrum Bırakma:
Karşısındaki kişiyi yönlendirmek için ihtiyaç duyduğu ya da sevdiği şeylerden alıkoyma davranışıdır.
Küçümseme:
Karşısındakini değersizleştirme ve önemsememe yolu ile yapılan
Ceza:
Gözdağı verme, söz ile taciz etme, öfke kontrol bozukluğu gibi davranışlarla hükmetmeye çalışmaktır.
Manipülatif İnsanların Kişilik Özellikleri Nelerdir?
Manipülatif kişiler kullandıkları tekniklere farklı farklı tavırlar sergilese de genel olarak başkalarının duygularını yönetmekte iyi, aynı zamanda bencil, adalet duygusu zayıf, merhametsiz ve narsist özellikleri ön plana çıkar.
Manipülatif insanların bazı kişilik özellikleri ve davranışları şöyledir:
Duygusal Manipülasyon Nedir?
Duygusal manipülasyon daha çok ikili ilişkilerde görülen ve doğrudan ya da dolaylı olarak kişinin düşünce ve fikirlerini değiştirmek için duyguları kullanmayı amaçlar. Kişinin duyguları üzerinde hakimiyet kurmaya çalışarak onu kendi gerçekliğinden uzaklaştırır. Duygusal manipülasyon uygulayan kişi bazen abartarak bazen de yalan söyleyerek, hatta mağdur rolü oynayarak kendini haklı çıkarma uğraşı verir. Bazen de durumu ilerleterek manipülasyon ile aşık etme çabası içinde olabilir.
Duygusal manipülasyonda kişi karşısındaki kişinin zayıf yönlerini kullanarak kendi isteklerini gerçekleştirir. Burada kendi duygularını gizler ve doğrudan duyguları hedef alır. Manipülasyona uğrayan kişi sürekli yetersizlik, çaresizlik ve kendini savunma duyguları içerisinde hissedebilir.
Duygusal manipülasyona uğrayan kişi için yıkıcı etkiler söz konusu olduğu için erken fark etmek ve tedbir almak önemlidir. Yani ikili ilişkilerde duygusal manipülasyon olan uğrayan kişinin bunu erken fark edebilmesi süreçteki en önemli faktördür.
Manipülasyona Maruz Kalındığında Neler Yapılmalı?
Maruz kalınan manipülasyonun her aşaması önemlidir. Bu durumda farkına varmak ve doğru tutumlar içinde olmak gerekir. Manipülasyona maruz kalındığında aşağıdaki adımlar takip edilmelidir.
Profesyonel sürecin dışında kişi manipüle edildiğinden şüpheleniyorsa farkına varmak için çeşitli kaynaklardan araştırma yapabilir ve manipülasyon kitap önerisi alabilir. Kişinin farkındalık sahibi olması önem taşıdığı için izleyeceği manipülasyon filmleri ve okuyacağı manipülasyon kitap örnekleri yardımcı olacaktır.
Manipülasyon Tedavisi Nasıl Yapılır?
Manipülasyon tedavisi kişinin düşünce ve davranışlarını etkileyen taktiklerden korunmayı amaçlarken, maruz kalınan manipülasyon sonucu oluşan duygusal hasarı da onarmaya yöneliktir.
Manipülasyona uğradığı fark edildiğinde öncelikle kişi kendini korumaya almalı, duygularını bastırmadan ifade edebilmelidir. Manipülatif kişinin tutumlarından uzaklaşmak dengeyi yeniden sağlamak için gereklidir.
Profesyonel destek sürecinde, kişinin hissettiği suçluluk, çaresizlik gibi duygular, maruz kalınan manipülatif davranışların temeli, manipülasyon sürecindeki olumsuz yaşantılar, sonraki hayata yönelik tutumlar için bireysel tedaviler uygulanır. Manipülasyon tedavisinde sadece maruz kalan taraf değil manipülasyonda bulunan kişinin de destek alması çok önemlidir.
Manipülasyon bir kişinin ya da grubun durumu ya da farklı kişileri kontrol etmek amacıyla, yalan söyleme, yanlış bilgi verme, baskı gibi yöntemler ile duyguları ve tavırları değiştirmeye yönelik davranışların tümüdür. Manipülasyon insanların düşünce, davranış ve kararlarını etkilemeyi amaçlar. İnsanların güvenlerini ve sadakatlerini kötüye kullanarak yapılabilir ve kişiye zarar verir. Toplumda, ikili ilişkilerde, iş ortamında, günlük yaşamda yaygın bir sorundur.
Fark edilmesi ve önlem alınması manipülasyona uğrayan ve manipülasyon yapan kişi için oldukça önemlidir. Profesyonel destek almak bu süreçte ve gelecek yaşantılar için destekleyici olur. Ankara manipülasyon tedavisi ve desteği için kliniğimize başvurabilirsiniz.
Ankara manipülasyon tedavisi için psikiyatri alanında uzman kadrosu ile hizmet sunan Erdem Psikiyatri ile hemen iletişime geçebilirsiniz