Narsist kişilik bozukluğu kişiliği oluşturan etmenlerin şahıs üzerinde oluşturduğu olumsuz anı ve duyguların bir yansıması olarak görülür. Kişilik ise genetik faktörler ve sosyal çevrenin etkisiyle meydana gelir.
Narsist nedir?
Kendinden başka kimseyi beğenmeyen ve insanları küçük görme psikolojik rahatsızlığına yakalanan kişidir. Bu rahatsızlık sadece kişinin kendi hayatını değil, ilişki kurduğu bütün insanların hayatını olumsuz şekilde etkileyebilir. Kendini beğenme halinin bir tezahürü olarak kendine aşırı güven ve hayranlık duyma ayrıca toplumda ilgi odağı olma isteği durumları ön plana çıkar. Fakat narsistler aile, arkadaş ve sosyal çevreleri ile iyi ilişkiler kuramazlar.
Narsist Kişilik Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Narsist bozukluk, sosyal çevrede ilgi odağı olma ve hayranlık duyulma arzusunun şiddetli bir şekilde dışa vurulmasıdır. Narsistler, bu isteği herkes tarafından anlaşılacak şekilde belli eder. Hatta ilgi odağı olabilecekleri ortamları kendileri oluştururlar.
Narsist kişilik bozukluğu özellikleri şu şekilde sıralanabilir:
● Kendisine karşı aşırı hayranlık duyarlar.
● Sadece kendi isteklerinin yerine getirilme beklentisi içindedirler.
● Kendini etrafındaki insanlardan zeki ve üstün görür.
● İlgi odağı olma arzusu baskındır.
● Başarılı olma hırsı ile birlikte farklı davranışlar sergilerler.
● Empati kurma duygusundan yoksundurlar.
● Aşırı kıskançlık ve özenme duyguları baskındır.
● Her zaman dışlandıklarını düşünürler.
● Kendi çıkarlarına uygun davranışlar sergiler ve bu yönde kişileri manipüle ederler.
● Bulunduğu çevrenin her zaman takdirini beklerler.
● Aşırı kibirlenme hali mevcuttur.
● Her zaman haklı olduklarının çevreleri tarafından onaylanmasını isterler.
Narsist erkek belirtileri kadınlar tarafından ilişkinin ilk dönemlerinde fark edilmeyebilir. Bunun sebebi narsist erkeğin kendisini özel hissetmek için kadına karşı sergilediği gerçek olmayan davranışlardır. Narsistler ilişkilerinin merkezine kendilerini koyarlar. Fakat bu davranışlar ilişkinin sonraki aşamalarında erkeğin istediğini elde etmesi ile birlikte ilişkinin bozulmasına sebep olur.
Narsist kişilik bozukluğu ve cinsellik konusu özellikle erkek hastalar için büyük bir problem teşkil eder. Narsist birey, cinsellik konusunda da sadece kendi isteklerini ön plana alır. Karşı tarafın gereksinimlerini önemsemez. Böylece çiftler arasında uyumsuzluk başlar ve bununla yüzleşemeyen narsist birey, agresif bir tavır takınır.
Narsistlerin yukarıda sayılan davranışları, sosyal çevrelerinde kabul görmediğinde agresif tavır takınabilirler. Ve toplum tarafından kabul görmeme ya da eleştiriye maruz kalma durumlarında içlerine kapanıp, depresyon içine girebilirler.
Narsist bir kişiye tanı koymada yardımcı unsurlar, kişinin hata yapmama arzusu, görünüşe önem vermesi ve dikkat çekme arzusu, eleştirilere karşı tahammülsüzlük ve bunların sonucunda yaşadığı sıkıntıların ortaya çıkması tanı koymada uzmanlara yardımcı olacak belirtilerdir.
Erdem Psikiyatri'nin sunduğu hizmetleri incelemek ve ücretsiz ön psikolojik test imkanlarından faydalanmak için https://www.erdempsikiyatri.com/ankara-psikiyatri sayfasını ziyaret ediniz.
Narsist Kişilik Bozukluğu Neden Olur?
Kişilik bozukluklarında temel etmen, kişinin çocukluk döneminde yaşadığı tramvatik olaylar ve duygu yoksunluklarıdır. Çocuklukta yaşanan değersizlik ve sevgisizlik bu rahatsızlığı tetikler. Narsist kişilik, her ne kadar aşırı özgüvenli görünse de temelde güvensizlik duygusu vardır. Bunu bastırabilmek için oluşturdukları savunma mekanizmasıyla aşırı özgüvenli görünmeye çalışırlar.
Narsisizm belirtileri, ergenlik dönemi itibari ile kendini belli etmeye başlar. Bu rahatsızlığın nedenleri arasında kişinin yetiştiği ortam ve çocukluk döneminde ailenin tavırları önemli rol oynar. Özellikle çocukluk döneminde çocuğun her isteğinin yerine getirilmesi ve ailenin aşırı ilgisi kişilik bozukluğunu tetikleyen unsurlar olarak görülebilir. Ama bunun yanında çocuğun ihmal edilmesi, sevgiden mahrum kalması ve duygusal istismara uğraması da narsist bozukluğa sebep olabilir.
Narsist Kişilik Bozukluğu Olanlara Nasıl Davranılır?
Narsist insan, öncelikle normal bir birey olarak görülmemelidir. Bu durumun bir rahatsızlık olduğu akıldan çıkarılmamalı ve takınılacak tavır da bu minvalde olmalıdır. Peki narsist kişilik bozukluğu olanlara nasıl davranmalı? Toplum tarafından dışlanma ya da eleştirilme bu kişileri agresifleştirir, sabırsız davranışlar sergilerler ve ileriki aşamalarda depresyona girebilirler. Narsist kişilik bozukluğu karşısında sergilenecek tavırları şu şekilde sıralamak mümkündür:
● Narsistlerin davranışlarını değiştirme ve düzeltme çabasına girilmemelidir.
● Hissedilen duygular açık bir şekilde ifade edilmelidir.
● Davranış sınırları net bir şekilde çizilmelidir. Manipülatif davranışlarda bulunmasına izin verilmemelidir.
● Narsistik eğilimleri olan kişilerin karşısında suçluluk, yetersizlik vb. duygulara kapılmamak gerekir. Bu duygular kişinin egosunu harekete geçirir.
Narsist Kişilik Bozukluğu Testi
Narsist belirtileri taşıyan bireyin tanı ve teşhisi yalnızca psikologlar ya da psikiyatristler tarafından yapılır. Fakat kişinin öncelikle problemi kabul etmesi ve tedaviyi istemesi gerekir. Tedavi edilmeyen narsist birey hayatın her alanında ciddi sorunlarla karşılaşır.
Narsist kişilik bozukluğu testi rahatsızlığın teşhisinde önemli bir göstergedir. Bu alandaki testlerden biri IDRlabs 3 dakikalık narsisizm kişilik psikolojisi testidir. Test, narsist kişilik bozukluğu rahatsızlığının tespiti için hala kullanılmaktadır. Bu gibi testlerin kişilik hakkında yeterli ve kesin bir değerlendirme sunabilmesi için psikolog ya da psikiyatriler tarafından yapılması gerekir.
Narsist Kişilik Bozukluğu Tedavisi Nasıl Yapılır?
Narsist bozukluğa yakalanan kişiler tedaviye karşı direnç gösterirler. Özellikle tedavinin uzun soluklu olması, narsistleri zorlar. Terapiyi kabul edenler ise depresyon, kaygı, mutsuzluk, panik atak, cinsel problemler ve aile içi çatışmalar gibi sorunları kendi üstünlüklerine karşı bir tehdit olarak görürler.
Narsist kişilik bozukluğu ilaç tedavisi uygulanan bir rahatsızlık değildir. Tedavi için bilişsel terapi yöntemleri kullanılır. Bu yöntemleri şöyle sıralayabiliriz:
● Bireysel Davranışçı Terapi: Kişinin yıkıcı davranış ve düşüncelerden kurtulmasını amaçlayan yöntemdir. Burada bireyin realist bir bakış açısı kazanması amaçlanır.
● Bireysel Psikodinamik Terapi
● Psikotrop İlaçlar: Bu tedavi yöntemi narsistlerde oluşan anksiyete veya depresyon belirtilerinin tedavisi için kullanılır. Böylece kişilik bozukluğunun diğer sorunlara bağlı olarak artması engellenmiş olur.
Narsist kişilik tanısı konulan hastanın tedavisi düzenli bir şekilde devam ettiğinde olumlu sonuçlar alınabilir. Erdem Psikiyatri, uzman kadrosu ve tedavi konusundaki titiz yaklaşımı ile tedavi konusundaki endişelerinizi gideren ve her konuda danışacağınız bir kliniktir.
Sıkça Sorulan Sorular
Sevgilim Narsist mi?
Birinin narsist olup olmadığını anlamak bazen zordur, çünkü narsist kişiler başta çok çekici, özgüvenli ve etkileyici görünebilirler. Ancak zamanla şu davranışlar sık görülüyorsa dikkatli olmalısınız:
- Sürekli olarak takdir edilme ihtiyacı
- Empati yoksunluğu
- Eleştiriye aşırı tepki verme
- Sizi küçümseyerek kendini yüceltme
Manipülasyon, suçluluk hissettirme ve kontrol etme çabası
Bunları düzenli olarak yaşıyorsanız, sevgilinizde narsistik özellikler olabilir. Ancak kesin tanı sadece bir uzman psikiyatrist tarafından konulabilir.
Narsist Kişilik Bozukluğu Tehlikeli mi?
Evet, özellikle yakın ilişkilerde oldukça yıpratıcı ve zararlı olabilir. Narsist kişiler, partnerlerini psikolojik baskı altına alabilir, özgüvenlerini zedeleyebilir ve duygusal manipülasyon uygulayabilir. Uzun vadede, bu durum partnerin ruh sağlığını olumsuz etkileyebilir. Şiddetli vakalarda fiziksel veya ekonomik istismar da görülebilir.
Bir Narsist ile Evlenilir mi?
Narsist bir kişiyle evlilik, ciddi duygusal zorluklar içerir. Bu kişiler genellikle empati kuramadıkları ve kendi ihtiyaçlarını öne koydukları için, sağlıklı ve dengeli bir evlilik yürütmek zor olabilir. Narsist birey farkındalık geliştirmemiş ve terapiye açık değilse, evlilikte partneri büyük ölçüde yalnız, değersiz ve tükenmiş hissedebilir. Evlilik kararı öncesi mutlaka bir uzman desteği alınması önerilir.
Narsist Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Tedavi edilmeyen narsist bireyler genellikle yaşamları boyunca ilişkilerinde sorun yaşarlar. Partnerlerini, çocuklarını ve çevresindeki insanları yıpratabilirler. İş ve sosyal yaşamda da sürdürülebilir ilişkiler kurmakta zorlanabilirler. Öz farkındalık gelişmediği sürece aynı döngüler tekrar eder ve hem kendi hayatları hem de çevreleri olumsuz etkilenir.
Eşim Narsist, Ne Yapmalıyım?
Öncelikle durumu net bir şekilde değerlendirmek önemlidir. Eşinizin davranışları sizi duygusal olarak yıpratıyor, manipüle ediyor veya sürekli suçlu hissettiriyorsa, bir uzmana danışarak destek alın. Kendi sınırlarınızı belirleyin ve bunlara sadık kalın. Narsist kişiler değişime direnç gösterebilir, bu yüzden sizin ruhsal sağlığınız ve güvenliğiniz her şeyden öncelikli olmalıdır. Gerekirse evlilik terapisi veya bireysel terapiye başvurun.
Gizli Narsist Nasıl Anlaşılır?
Gizli (örtük) narsistler, klasik narsistlere göre daha sessiz ve içe dönük olabilirler. Ancak yine de:
- Sürekli mağdur rolüne bürünme
- Pasif-agresif davranışlar
- Eleştirildiğinde dramatik şekilde incinme
- Empati eksikliği
Kıskançlık ve başkalarının başarılarını küçümseme
gibi belirtiler gösterirler. Başta alçakgönüllü ve hassas gibi görünseler de, uzun vadede ilişkilerde kendini belli ederler.
Daha fazla bilgi almak için lütfen https://www.erdempsikiyatri.com/iletisim adresinden iletişime geçiniz.